Inhoud: Manhattan als huis, dat verbindingen maakt tussen heden en verleden als basis voor nieuwe interpretatie, sociale relaties, relaties met andere culturen, waar personen en verhalen met elkaar resoneren op een tijdslijn en samen een wereld vormen, die het ‘NU’ bepalen. Het grid van Manhattan als een gelaagde compositie van teksten die naast en over elkaar worden geplaatst. De zich ontwikkelende map wordt geconstrueerd door de performers/suppoosten, en is aan continue verandering onderhevig. Het bestaat uit losse verhaalflarden vanuit heel verschillend origine, uit boeken van schrijvers uit verschillende tijden en culturen, uit krantenberichten; een assemblage van heterogene verhalen, herinneringen, dromen, die worden samengevoegd door de performers. Samen vormen ze het innerlijk van de stad, vol passies en dromen, van verlangens, maar ook van angst en pijn.
Uitwerking installatie: Grote tekeningen worden afgewisseld door 4 videoprojecties. Daarnaast zijn er 8 kleine LCD-schermen. Bij binnenkomst zijn er op de muur 4 grote videoprojecties te zien waarop je een hand brieven ziet schrijven en overschrijven. De teksten worden steeds onleesbaarder. Dit zijn reisbrieven van de eerste pioniers op weg naar Nieuw Amsterdam. Half transparant door de tekst heen zie je woeste zee. Na verloop van tijd worden de eerder genoemde videobeelden van de suppoosten getoond op dezelfde schermen. De installatie kan variabel worden opgesteld, afhankelijk van de grootte van de ruimte. In de ruimte staat een gebogen tak met 4 speakertjes. Hieruit is af en toe geluid te horen waarin de tijd glipt van de ene eeuw naar de andere door indianengezang af te wisselen met worksongs van zwarte Amerikanen en flarden gesproken tekst (o.a. van Allen Ginsberg en William Burroughs). Iets verderop hangt er een gloeilamp, die om de 5 minuten rond gaat draaien en dan weer tot rust komt. Het licht van de lamp glijdt over een gasstel met pruttelende soep en over een tekening met de titel: ‘Stomp the Devil, Shake, Shake, Shake’. De tekening gaat over de Quakers, die in Europa vervolgd werden vanwege hun geloof. De Nederlanders gaven hen toestemming om zich te vestigen in Nieuw Amsterdam. In de achterruimte bevindt zich een monitor op een geroest tafeltje, waarop het leven rondom de St. Mark’s Church is te zien. St. Mark’s Church is voor mij belangrijk omdat dit de plek is waar Peter Stuyvesant, één van de eerste bevelhebbers van Nieuw Amsterdam, zijn huis bouwde en tevens werd begraven. In de loop der jaren is het een belangrijke culturele plek geworden, waar vele optredens plaatsvinden, maar ook de locatie waar zwervers permanent bivakkeren en onderdeel uitmaken van het publiek in de kerk. Midden in de ruimte staat een geroest videotafeltje opgesteld, waarop een bezoek aan een waarzegster te zien is. In New York vragen mensen uit verschillende culturen vaak om raad bij deze ‘spiritual healers’, meestal afkomstig uit Zuid-Amerika. Verschillende videobeelden, opgenomen op Manhattan en Coney Island, zijn op LCD-schermpjes te zien, die in de ruimte staan opgesteld. Naar Coney Island ben ik regelmatig teruggekeerd omdat ik geïnteresseerd raakte in het vervallen gebied met de dichtgetimmerde kermisatrributen en worstententen. Ook filmde ik de geëmigreerde Russen op Brighton Beach, die in dikke bontjassen over de houten plankiers wandelen en karaoke zingen in een Russisch restaurant. Aan de gebeurtenissen op de Coney Island video voeg ik tekst toe uit het boek ‘Job’ van Joseph Roth, dat gaat over verdriet, heimwee en ontheemd zijn van Russische emigranten.
Rol van de suppoosten: De zwarte suppoosten zijn op 4 grote videoprojecties te zien in hun rol van bewakers van Manhattan en de kunst. Ze doden hun tijd door klein specifiek gedrag op de vierkante meter. In de installatie komen ze, afhankelijk van de mogelijkheden daartoe, als performance-element terug. Eerst bijna onzichtbaar, zoals men gewend is van suppoosten in een museum. Na enige tijd begint een suppoost soep uit te delen aan het publiek. De soep staat voor het welkomsgebaar, maar ook voor het voeden van de armen; diegenen die het niet gelukt is van een dime een dollar te maken.. Dan vallen ze weer terug in hun rol van suppoost met klein eigenaardig gedrag. Zij pakken af en toe een A4 met een tekst erop van een stapel en schrijven met krijt de tekst op banen, geschilderd met schoolbordverf. Een andere suppoost veegt de tekst weer weg met een wisser en schrijft er een volgende tekst overheen. De teksten bestaan uit losse verhaalflarden vanuit heel verschillend origine. Samen vormen ze het innerlijk van de stad, vol passies en dromen, van verlangens, maar ook van angst en pijn. Binnen het tijdsverloop van de soundscape spreekt een suppoost zinnen uit die gaan over het leven in New York. Met de rol van de zwarte suppoosten leg ik een verband met migratiestromen. Ooit zijn de Afrikanen door de Nederlanders als slaven Nieuw Amsterdam ingevoerd, nu bewaken ze de stad als ruwe diamant.
Geluid: Sinds de tachtiger jaren experimenteer ik met geluid als onderdeel van mijn beeldende kunst, meestal in combinatie met video, maar ook als zelfstandig element. Het heeft mijn aandacht verschoven van louter visuele kunst naar kunst als een multizintuigelijke ervaring, waarin geluid de ruimte ‘beeldhouwt’. Een soundscape klinkt uit een 5 kanaals surroundsysteem. De bezoeker wordt fysiek omhuld door een bewegend veld van muziek en geluid. Speakerboxen staan in de vier hoeken van de ruimte en er is een grote staande tak waarin 4 kleine speakers zijn gemonteerd. De installatie balanceert tussen geluiden van verschillende tijden.